Nevrotik saplantılar

Freud' un notlarından

a) Gözleme fırsatı bulduğum bir kız, yıkandıktan sonra lavaboyu birkaç kez temizleme zorlanımı altındaydı. Bu törenin anlamı, şu özdeyişte yatmaktadır. '' İyice temizlenene kadar kirli suyu atmayın.'' Anlamı ise, çok düşkün olduğu kız kardeşini uyarmak ve daha iyi bir erkekle ilişki kurana kadar yetersiz bulduğu kocasından boşanmasını önlemekti

b) Kocasından ayrı yaşayan bir kadın, bir şey yerken, yediklerinin en iyi tarafını bırakma zorlanımı altındaydı: örneğin kızartma etin sadece dış kısmını alabiliyordu. Bu vazgeçiş, kökeniyle açıklık kazanıyordu. Kocasıyla evlilik ilişkisini reddettiği gün - yani, en güzelinden vazgeçtiği zaman- ortaya çıkmıştı.

c) Aynı hasta, sadece belli bir iskemleye oturabiliyor ve iskemleden zorlukla kalkabiliyordu. Evlilik yaşamının bazı ayrıntılarıyla ilgili olarak iskemle sadık kaldığı kocasını sembolize ediyordu. Zorlanımı açıklamasını şu cümlede bulmuştu: '' İnsanın bir kez karar kıldığı bir şeyden (kocadan, iskemleden) ayrılması çok zor.''

d) Bir dönemde özellikle belirgin ve anlamsız saplantılı bir hareketi tekrarlıyordu. Kendi odasından, ortasında masa bulunan başka bir odaya koşuyor, masa örtüsünü belli bir biçimde düzeltiyor ve zili çalarak hizmetçisini çağırıyor, bir angarya yükleyere geri gönderiyordu. Bu zorlanımı açıklamaya çalışınca, masa örtüsünün bir yerinde leke olduğunu ve örtüyü sürekli olarak hizmetçinin lekeyi görmesini garantileyecek şekilde düzelttiğini hatırladı. Sahnenin tamamı, evlilik yaşamındaki bir yaşantıyı canlandırıyordu. Gerdek gecesi kocası, pek alışılmadık olmayan bir sorun yaşar. İkdidarsız olduğunu görür ve ''gece boyunca'' bir kez daha denemek için ''defalarca kendi odasından gelinin odasına koşar.'' Ertesi sabah yatakları yapan oda hizmetçisi karşısında utanacağını söyler ve bir şişe kırmızı mürekkep alarak çarşafa döker; ama bunu öyle acemice yapar ki kırmızı leke olmadık bir yerde durur. Dolayısıyla kadın, bu saplantılı törenle, gerdek gecesini temsil etmektedir. '' Yemek ve yatak'' * evlilik bu ikisi arasında olur.

* : [ Almanca '' Tisch und Bett'' ( ''Masa ve yatak''). Yasal ayrılma için kullanılan ''separatio a mensa et toro'' ( '' masa ve yataktan ayrılma'') ifadesiyle karşılaştırın.

e) Başladığı başka bir zorlanımın da - vermeden önce kağıt paranın seri numarasını not etme- tarihsel olarak yorumlanması gerekti. Daha güvenilir başka bir erkek bulabildiği taktirde kocasını terk etmeye niyetli olduğu bir dönemde, bir kaplıcada tanıştığı bir erkeğin yaklaşımlarına izin verir; ancak adamın ciddi olup olmadığı konusunda kuşkuludur. Bir gün, bozuk para lazım olunca adamdan beş kronen bozmasını ister. Adamda parayı bozarak iri sikkeyi cebine atar ve şövalyece bir havayla, sikkeyi hep saklayacağını, çünkü onun eli değdiğini söyler. Sonraki buluşmalarında, niyetine inanabileceği konusunda ikna olmak istercesine adamdan beş kronenlik parayı göstermesini istemeyi düşünür, ama bunu yapmaz, çünkü aynı değerdeki sikkeleri birbirinden ayırmak mümkün değildir. Dolayısıyla kuşkusu aynen kalır; ve eşdeğer diğer bütün paralardan ayırdedilmesini mümkün kılmak için sahip olduğu her banknotun numarasını not etme zorlanımını geliştirir.